Na szczególne omówienie zasługuje wpływ otyłości na:

1. układ sercowo-naczyniowy,
2. układ oddechowy,
3. układ pokarmowy,
4. układ moczowy,
5. narząd ruchu,
6. układ nerwowy,
7. czynność gonad,
8. skórę,
9. układ krzepnięcia i fibrynolizy ,
10. gospodarkę purynową,
11. gospodarkę białkową,
12. gospodarkę lipidową,
13. gospodarkę wodno-elektrolitową oraz
14. częstość występowania nowotworów złośliwych.

a. Nie ulega wątpliwości, że otyłość obciąża dodatkowo układ sercowo-naczyniowy. Jest to najprawdopodobniej wynikiem zwiększenia objętości krwi krążącej, spadku sprężystości i wzrostu oporu naczyń krwionośnych oraz objętości wyrzutowej serca. Również wzmożenie przepuszczalności naczyń włosowatych oraz wzrost lepkości krwi dodatkowo obciążają układ krażenia. Bogate unaczynienie tkanki tłuszczowej leży u podstaw tych zjawisk. W dodatku znaczne otłuszczenie samego serca utrudnia jego normalną pracę. Dotychczas nie udowodniono jednoznacznie, by otyłość miała sprzyjać rozwojowi nadciśnienia tętniczego oraz zmianom miażdżycowym, szczególnie naczyń wieńcowych. Otyłość skojarzona z nadciśnieniem krwi, cukrzycą lub skazą dnawą wpływa pogarszająco na rozwój zmian miażdżycowych naczyń krwionośnych, a szczególnie naczyń serca. Badania ostatnich lat sugerują wpływ rozmieszczenia nadmiaru tkanki tłuszczowej na częstość występowania niedokrwienia mięśnia sercowego i wylewów krwi do mózgu. Częstość ta jest szczególnie duża wtedy , kiedy nadmierna ilość tkanki tłuszczowej znajduje się w okolicy śród- i nadbrzusza, natomiast mniejsza przy lokalizacji pośladkowo-biodrowej.

b. Dużego stopnia otyłość wywołuje utrudnienie wentylacji płuc wskutek: 1) usztywnienia i obciążenia klatki piersiowej tkanka tłuszczową, 2) uniesienia przepony przez rozrosłą tkankę tłuszczową w jamie brzusznej oraz 3) powiększenia naturalnej kifozy piersiowej. Spadek wentylacji płuc, wywołując hipoksemię i hiperkapnię, pobudza szpik do wzmożonego wytwarzania krwinek czerwonych. Powstałe w ten sposób poliglobulia wtórna, obciążająca w znacznym stopniu serce, szczególnie komorę prawą. Zmniejszona ruchomość klatki piersiowej oraz poliglobulia stanowią przyczynę powstawania zespołu sercowo-płucnego, który w krańcowej swojej postaci daje obraz zespołu Pickwicka. Charakteryzuje się on otyłością, wybitną sennością, sinicą, objawami przeciążenia prawego serca, poliglobulią oraz okresowo pojawiającym się powierzchownym oddechem. Występująca hiperkapnia ma być przyczyną występowania zaburzeń rytmu serca, kończących się czasem nagłym zgonem.

c. Otyłość ma szkodliwy wpływ na czynność wątroby. Stwierdzone badaniem biopsyjnym zmiany anatomopatologiczne (cechy stłuszczenia), a badaniem biochemicznym - patologicznie zmienione próby czynnościowe wątroby , zależą nie tyle od stopnia otyłości, ile od czasu jej trwania. Poza tym otyli chorują znacznie częściej niż nieotyli na różne dyskinezy dróg żółciowych i kamicę żółciową, marskość wątroby oraz zapalenie trzustki.

d. Częstość występowania zapalenia nerek oraz kamicy moczanowej u otyłych jest znacznie większa niż u szczupłych. Hemodynamika nerek nie ulega u otyłych istotnym zmianom. Czasami stwierdza się wzrost frakcji filtracyjnej. Nie wyjaśniono dotychczas, w jakim stopniu obserwowane w otyłości zaburzenia wodno-elektrolitowe zależne są od zmienionej funkcji nerek.

e. Długotrwałe obciążenie układu ruchu nadmierną masą wywołuje często płaską stopę oraz wczesne powstawanie często rozległych zmian zwyrodnieniowych w dużych stawach kończyn dolnych oraz w stawach kręgosłupa. U dzieci jest ona przyczyną częstego występowaniu kolan koślawych lub szpotawych oraz. płaskiej stopy. Na uwagę zasługuje poza tym mniejsza częstość występowania próchnicy zębów u dzieci otyłych. u dorosłych otyłych tego zjawiska się nie obserwuje.

f. Otyłość może być następstwem różnych procesów zapalnych, zwyrodnieniowych lub nowotworowych ośrodkowego układu nerwowego. Jak już o tym była mowa przy omawianiu etiologii otyłości, może ona być następstwem stanu reaktywnego na różne stresy lub niepowodzenia życiowe. z drugiej strony już rozwinięta otyłość może być przyczyną wtórnych zmian psychicznych, wywołanych utratą przyjemnych dla oka kształtów ciała lub awersją otoczenia dla osoby otyłej.

g. Osłabiony popęd płciowy u obu płci, oligospermia, zahamowanie owulacji oraz zmniejszenie płodności często towarzyszą otyłości. Miesiączkowanie jest najczęściej prawidłowe, czasami jednak nieregularne. Pomniejszeniu masy ciała do wartości normalnej obserwuje sil: często cofanie wymienionych objawów.

h. Częstość występowania chorób grzybiczych skóry, czyraczności oraz różnych wyprysków skóry u osób otyłych jest znacznie większa niż u osób szczupłych. i. u osób otyłych krzepliwość krwi jest wzmożona. Równocześnie stwierdza się zmniejszoną aktywność układu fibrynolitycznego. Wymienione odchylenia warunkują zmianę właściwości serologicznych krwi, sprzyjających powstawaniu złogów.

j. Wzmożone stężenie kwasu moczowego, częste występowanie napadów skazy dnawej oraz kamica moczanowa nierzadko towarzyszą otyłości.

k. Elektroforegram białek surowicy ani stężenie ogólne białek u otyłych zwykle nie różnią się od wartości spotykanych u osób nieotyłych. Wzrost frakcji alfa- i beta-g1obulin stwierdza się najczęściej tylko u osób wykazujących wzrost frakcji f3- i pre-f3-1ipoprotein;

l. u pewnej liczby otyłych stwierdza się wzrost stężenia wolnych kwasów tłuszczowych, triglicerydów, cholesterolu ogólnego oraz frakcji f3- i pre-f3-1ipoprotein, natomiast zmniejszenie zawartości cholesterolu we frakcji HDL.

m. Zaburzenia wodno-elektrolitowe w otyłości są często spotykane.

Abstrahując od tzw. otyłości gąbczastej ( obesitas sponglosa ) , w której stwierdza się wyjątkowo wodochłonność tkanek, w zwykłej otyłości nie stwierdza się wbrew powszechnej odmiennej opinii, większej retencji wody i NaCl. W odróżnieniu od tkanki mięśniowej, zawierającej do 75% H2O, tkanka tłuszczowa zawiera jej zaledwie 150;0. Często jednak próba obciążenia wodą lub NaCl wskazuje na duże opóźnienie wydalaniu tych składników, szczególnie w pozycji stojącej. Wzmożone wydalanie aldosteronu i ADH mogłoby tłumaczyć to zjawisko. Ciekawą obserwacją jest stwierdzenie retencji wody i sodu po spożyciu pokarmów bogato- węglowodanowych.

n. Wbrew opinii niektórych autorów częstość występowania nowotworów złośliwych różnych narządów u osób otyłych nie jest większa niż u ludzi szczupłych. Jedyny wyjątek wydaje się stanowić rak trzonu macicy, częściej obserwowany u kobiet otyłych.

Klasyfikacja otyłości